Ad van de Noort, ATC-lid Noordoostpolder: De contractering zit er weer op. De industrie heeft de buit binnen. Er zijn genoeg aardappelen vastgelegd. Nog slechts een enkele teler profiteert van de kansen die de markt biedt voor oogst 2016.

Ik verwonder mij regelmatig over het Calimero-denken bij collega-telers. Voor de jonge telers onder ons: Calimero was een tekenfilmfiguurtje uit de jaren ‘70. Calimero beleefde allerlei avonturen op de boerderij. Zijn meest gevleugelde uitspraak was: “Zij zijn groot en ik is klein. Da’s niet eerlijk!”

In de periode van contracteren hoor je vaak roepen dat men de contractprijzen te laag vindt en dat “…. het de schuld is van de grote 4.” Vroeger, ook jaren ’70, had je de grote 3: Wim Sonneveld, Toon Hermans en Wim Kan. Daar kon je tenminste nog mee lachen.

Mensen, als ik afnemer was zou ik hetzelfde doen. Zo goedkoop mogelijk proberen in te kopen. Gewoon de grens opzoeken waarbij er nog genoeg telers tekenen. We laten het zelf gebeuren. We klagen dat de prijzen niet kostendekkend zijn maar aan het eind van het liedje zetten we toch een handtekening. We kwaken en springen toch uit de kruiwagen. We zijn er samen verantwoordelijk voor dat er te weinig vrije aardappelen overblijven die voor voldoende marktwerking kunnen zorgen.

Waarom wordt er niet meer gebruik gemaakt van andere afzetmogelijkheden dan vasteprijs-contracten? Waarom stoppen we niet meer aardappelen in pools? Onderzoek van Countus heeft laten zien dat pools gemiddeld over de jaren het beste financiële resultaat geven. Is men bang dat je te weinig invloed hebt op de pools van afnemers? Of vreest men sturing door die afnemer?

En waarom wordt er zo weinig gehandeld op de termijnmarkt? Te veel risico? Probeer eens een klikcontract. Er zijn meerdere mogelijkheden om zelf invloed uit te oefenen op je opbrengstprijs; benut ze dan ook.

Tijdens een reis door Amerika zag ik dat telers van consumptieaardappelen daar hun aanbod bundelen en de onderhandelingen met de afnemers door 1 persoon of organisatie laten doen. Op die manier heb je meer marktmacht. Er is meer evenwicht tussen de onderhandelingspartners. Misschien is dat ook wel iets voor ons. Neem een voorbeeld aan hoe de pootgoedsector z’n afzet heeft geregeld. Via hun handelshuis vormen ze een blok en zijn ze beter in staat om een goede prijs te realiseren. Hoe groot zo’n blok dan moet worden, weet ik niet. Het moet klein genoeg blijven om er een persoonlijke binding mee te houden. En groot genoeg om te kunnen zeggen: “Zij zijn groot en ikke ook!”