Column ATC-voorzitter
André Broeze
augustus 2020

 Andre Broeze zag dat de coronacrisis alle houvast voor de afzet van frietaardappelen in een keer wegvaagde. Er kwam langdurige onzekerheid voor in de plaats. En dat blijft nog wel even zo.

 Als ik terugblik op het afgelopen half jaar kan ik rustig stellen dat het de meeste roerige periode was in mijn korte loopbaan als ATC-voorzitter. Het was in veel opzichten uitzonderlijk. Alles liep anders dan je van tevoren had gedacht. Zonder corona hadden we misschien de € 200,- per ton aangetikt. Maar ineens moesten we beslissen om partijen aardappelen voor de koeien te draaien. Het meest lastige vond ik dat we als ATC, vergelijkbaar met de maatregelen van de overheid, 100% van de beslissingen moest nemen op basis van 50% van de informatie. Ineens viel de handel weg. We konden als ATC niets meer afzetten. Waar moesten we met onze aardappelen heen? En het bleef lang onduidelijk of poolaardappelen onder de overheidsregeling zouden vallen. We zijn meerdere keren geconfronteerd met veranderende uitgangspunten en dat maakte het bijzonder lastig om beslissingen voor de pool te nemen. Zoals het nu lijkt hebben we achteraf wel de juiste dingen gedaan.

Toekomst onzeker

Hoe graag ik ook zou willen, ik heb weinig illusies dat er op de korte termijn zicht komt op verbetering van de afzetkansen voor aardappelen van de lopende oogst. De vraag naar friet is nog lang niet terug op het oude niveau. Waarschijnlijk blijft dat nog wel even zo. Dat gegeven zal waarschijnlijk ook een belangrijke rol spelen in de onderhandelingen tussen Aviko Potato en de ATC voor het aankomende seizoen.  En hoewel seizoen 2021 nog ver weg lijkt, beginnen we de gesprekken op tijd. De telers hebben daarmee ruim voor aanvang van seizoen 2021 duidelijkheid. Dat is belangrijk want er komt al meer dan genoeg op de aardappeltelers af.  Voor de coronacrisis maakten we ons al zorgen over het wegvallen van CIPC en een paar belangrijke loofdodingsmiddelen. Nu komt daar ook onzekerheid over de rendabiliteit van de teelt bij. Voor het afgelopen seizoen heeft de overheidsregeling het financiële resultaat nog enigszins ondersteund maar voor de lopende oogst zijn financiële teleurstellingen te verwachten. Er komt vast geen tweede overheidsregeling.

Veel vragen

Telers zitten met veel vragen. Dat begon afgelopen voorjaar al. Toen waren mensen ongerust over de financiële afloop en de consequenties voor hun bedrijf. We zijn daar als ATC-leden vaak over gebeld en gemaild. Het was trouwens prettig om te merken dat iedereen zich realiseerde dat niemand iets aan de situatie kon doen. En er waren ook telers die actief met ons mee hebben gedacht over oplossingen.  Ook merk ik dat er telers zijn die naar aanleiding van al deze ontwikkelingen beginnen na te denken over de plek van aardappelen in hun bouwplan. Heeft de teelt nog genoeg toegevoegde waarde? Iedereen maakt daarin z’n eigen afwegingen.

Hopen op goed resultaat

Voor dit moment kan ik helaas weinig doen aan alle onzekerheden. Wel hoop ik dat u de aardappelen vlot achter de planken of in de vrachtauto krijgt, met een naar omstandigheden zo goed mogelijk resultaat.